آرشیو مهر ماه 1399

قويترين يا بزرگترين جرثقيل

ما مي توانيم جرثقيل ها را فقط بر روي ارتفاع اندازه گيري كنيم. از نظر چشمي اولين برداشت بزرگ بودن بوم جرثقيل است – انواع تاور كرين ها به اندازه كافي هستند كه مي توانند يك شخص را در هراس قرار دهند .

آيا هر چقدر جرثقيل بزرگتر باشد تناژ بالاتري دارد ؟اما ارتفاع تنها بخشي از داستان جرثقيل است. براي بسياري از اپراتورهاي جرثقيل ،قدرت گيربكس و بازوها چيزي است كه جرثقيل را به يك قهرمان واقعي تبديل مي كند اما در نظر خيلي ازما شايد ارتفاع بوم ها باشد كه اين از نظر فني اشتباه است .

اما قوي ترين جرثقيل هاي جهان كدامند ؟اگر مي خواهيم جرثقيل ها را با قدرت قضاوت كنيم ، بايد ببينيم  بوم آنها چقدر مي تواند بلند شود . اما حتي پس از آن ، نميتوانيم به راحتي قضاوت كنيم . جرثقيل هاي مختلف كارهاي مختلفي انجام مي دهند ، از جرثقيل برجي گرفته تا جرثقيل هاي متحرك تا جرثقيل هاي خرچنگي كه به عنوان جرثقيل هاي كشتي ها شناخته ميشوند همگي ويژگيهاي متفاوتي دارند كه انتخاب كردن قوي ترين جرثقيل جهان بين آنها كار سختي ميباشد براي يافتن جرثقيل هايي كه واقعاً از هم متمايز هستند ، بايد ماهيت كار جرثقيل را نيز در نظر داشته باشيم ماهيت هايي از نظير :

قدرت كششي جرثقيل هاتوانايي ايستگاهي جرثقيلقدرت پايه در جابجايي هاتوانايي خفه كردن ارتعاشات بوم جرثقيلتعادل بدنه و بوم هاي در فشارهاي عمودي و افقيقدرت گيربكس و بازوها

قويترين يا بزرگترين جرثقيل

ما مي توانيم جرثقيل ها را فقط بر روي ارتفاع اندازه گيري كنيم. از نظر چشمي اولين برداشت بزرگ بودن بوم جرثقيل است – انواع تاور كرين ها به اندازه كافي هستند كه مي توانند يك شخص را در هراس قرار دهند .

آيا هر چقدر جرثقيل بزرگتر باشد تناژ بالاتري دارد ؟اما ارتفاع تنها بخشي از داستان جرثقيل است. براي بسياري از اپراتورهاي جرثقيل ،قدرت گيربكس و بازوها چيزي است كه جرثقيل را به يك قهرمان واقعي تبديل مي كند اما در نظر خيلي ازما شايد ارتفاع بوم ها باشد كه اين از نظر فني اشتباه است .

اما قوي ترين جرثقيل هاي جهان كدامند ؟اگر مي خواهيم جرثقيل ها را با قدرت قضاوت كنيم ، بايد ببينيم  بوم آنها چقدر مي تواند بلند شود . اما حتي پس از آن ، نميتوانيم به راحتي قضاوت كنيم . جرثقيل هاي مختلف كارهاي مختلفي انجام مي دهند ، از جرثقيل برجي گرفته تا جرثقيل هاي متحرك تا جرثقيل هاي خرچنگي كه به عنوان جرثقيل هاي كشتي ها شناخته ميشوند همگي ويژگيهاي متفاوتي دارند كه انتخاب كردن قوي ترين جرثقيل جهان بين آنها كار سختي ميباشد براي يافتن جرثقيل هايي كه واقعاً از هم متمايز هستند ، بايد ماهيت كار جرثقيل را نيز در نظر داشته باشيم ماهيت هايي از نظير :

قدرت كششي جرثقيل هاتوانايي ايستگاهي جرثقيلقدرت پايه در جابجايي هاتوانايي خفه كردن ارتعاشات بوم جرثقيلتعادل بدنه و بوم هاي در فشارهاي عمودي و افقيقدرت گيربكس و بازوها

ويژگي هاي اساسي عملياتي كليه ي جرثقيل هاي متحرك به شرح زير است :

 
قابليت بالا بردن و پايين آوردن بار

قابليت چرخش بار حول يك محور

طول بوم قابل تنظيم

قابليت حركت در كارگاه

سه فاكتور زير بايستي در محاسبه ظرفيت جرثقيل مورد توجه قرار گيرند.

استحكام جرثقيل آيا امكان شكست اجزا جرثقيل وجود دارد؟

تعادل جرثقيل آيا امكان وجود واژگوني جرثقيل وجود دارد؟

ظرفيت قرقره ها آيا وينچ توانايي بالا بردن بار را دارد؟

ظرفيت باربرداري جرثقيل با در نظر گرفتن كوچكترين مقدار هر يك از سه فاكتور بالا محاسبه مي شود.

 
هنگامي كه شعاع كاري جرثقيل بزرگ باشد، ظرفيت نهايي جرثقيل بر اساس تعادل آن، و هنگامي كه شعاع كاري جرثقيل كوچك باشد، بر اساس استحكام بوم و ديگر اجزا آن محاسبه مي شود.

 
براي محاسبه استحكام جرثقيل تحت قوانين مستند، به اين موارد بايستي توجه نمود علاوه بر ظرفيت اسمي جرثقيل، به وزن جرثقيل، نيروي اينرسي و گريز از مركزي كه در نتيجه سوئينگ جرثقيل و بالا بردن بوم بوجود مي آيد، و نيروي باد نيز بايستي توجه نمود.

براي ايجاد تعادل جرثقيل روي جك هاي جلو و عقب، قوانين مشخصي وجود دارد.

اعداد جدول بارهاي مجاز نهايي با توجه به جرثقيل مجاز با در نظر گرفتن استحكام و پايداري تعيين مي شود.

چگونگي محاسبه ظرفيت باربرداري جرثقيل، شعاع كاري و ارتفاع باربرداري از روي جداول باربرداري صورت ميگيرد.

هنگامي كه شعاع كاري جرثقيل بزرگ باشد، ظرفيت نهايي جرثقيل بر اساس تعادل آن، و هنگامي كه شعاع كاري جرثقيل كوچك باشد، بر اساس استحكام بوم و ديگر اجزا آن محاسبه مي شود.

براي ايجاد تعادل جرثقيل روي جك هاي جلو و عقب، قوانين مشخصي وجود دارد.

اعداد جدول (بارهاي مجاز نهايي) با توجه به جرثقيل مجاز با در نظر گرفتن استحكام و پايداري تعيين مي شود.

 
اجزاي جرثقيل شامل:بدنه جرثقيلدر بدنه جرثقيل از هيچ گونه هيدروليكي استفاده نشده است كه به صورت جداگانه و مستقل بوم و جك ها و ساير مكانيزم به آن خودرو (جرثقيل) متصل شده و جرثقيل را تشكيل مي دهد و از چند نوع فلز و الياژ كه داراي وزن كم با توانايي استحكام بالا تشكيل شده البته بدنه جرثقيل در بوم بلند و جرثقيل هاي كفي كاملا متفاوت بوده ولي اغلب اتاق فرمان يا ليورهاي جرثقيل ها در كنار جرثقيل قرار دارد.

 
تلسكوپ يا بوم جرثقيلتلسكوپ همان بوم جرثقيل مي باشد، تلسكوپ از فولاد و الياژ هاي آن ساخته شده است كه با هيدروليك به صورت خشاب مانند يك به يك داخل يكديگر قرار ميگيرند (به طور مثال يك جرثقيل بيست تن از پنج تلسكوپ استفاده ميكند كه طول هر يك از تلسكوب ها در اين نوع جرثقيل ۵.۵ متر مي باشد كه جمعا ۲۷.۵ متر مي باشد كه هر يك به صورت يك جك مجزا كه در داخل خود دارد از يكديگر بيرون مي آيند و در مجموع اين متراژ بوم را تشكيل مي دهند.

يك جرثقيل بيست تن اگر كالايي كه قرار است جابه جا كند كنار و نزديك خود باشد قابليت اين را دارد كه بيست تن را جابه جا كند و هر چقدر اين كالا از جرثقيل فاصله بيشتري بگيرد توان جرثقيل به تدريج كمتر خواهد شد و در اخر، در فاصله بيست و هفت متري توان جرثقيل به يك الي پنج تن مي رسد كه در يك زاويه بسيار مناسب پنج و در زاويه نامناسب به يك تن كاهش مي يابد.

 
وينچشايد بسياري از شما اين كلمه رو شنيده باشيد، وينج كاربرد هاي متفاوتي دارد كه يكي از كاربرد هاي رايج وينج در جرثقيل مي باشد.
وينچ تشكيل شده از يك پمپ هيدروليكي، يك قرقره و بكسل مي باشد كه روي بدنه جرثقيل نصب مي شود و بسته به متراژ بوم جرثقيل، متراژ بكسل نيز تغيير مي كند كار هيدروليك چرخاندن قرقره مي باشد و قرقره، بكسل را به دور خود جمع مي كند و در سر بكسل قلاب نصب شده كه براي برداشتن بار به كار گرفته مي شود.

 
جك هاي تعادل جرثقيلجك ها نيز تشكيل شده از پمپ هيدروليكي و تلسكوپ مي باشند و كاركرد جك هاي تعادل اين است كه جرثقيل از زمين فاصله گرفته و مقداري از زمين جدا شده كه باعث مي شود فشار از چرخ ها برداشته شود و همچنين وزن بار در سطحي بيشتر تقسيم شده كه باعث مي شود جرثقيل توانايي بلند كردن بار بيشتري داشته باشد، جك ها در جرثقيل حكم تعادل جرثقيل را به عهده دارند و بسته به توان جرثقيل توان جك نيز بيشتر و كمتر خواهد شد.

كليه ي جرثقيل ها از تجهيزات و قوانين مكانيكي ، هيدروليكي ، برقي و پنوماتيكي براي بلند كردن و پايين اوردن بار استفاده مي كنند . طراحي جرثقيل مطابق با استاندارد هاي معتبر و مورد تاييد صورت مي گيرد . تمامي مواد و تجهيزات به كار رفته در ساختمان جرثقيل مطابق با استاندارد هاي رايج زير مي باشد.

سازمان استاندارد انگلستان

انجمن مهندسين مكانيك آمريكا

بهداشت حرفه اي آمريكا

استاندارد استراليا

موسسه نفت آمريكا

وزارت انرژي آمريكا

در هيچ يك از اجزاي ساختاري جرثقيل نبايد چوب مورد استفاده قرار گيرد . مواد ، اتصالات و تجهيزات به كار رفته براي تعميرات نيز بايد مطابق با دستورات سازنده ي دستگاه باشد .
 
اجزايي كه در جرثقيل تحت فشار قرار مي گيرند و در عين حال در معرض تكان يا ضربه ي ناگهاني نيز قرار دارند از فولاد نرم ( فولاد كم كربن ) يا مواد مشابه ي ديگر ساخته مي شوند . جرثقيل ها بايد طوري طراحي و ساخته شوند كه تمام قسمت هاي آنها به طور ايمن قابل روغن كاري ، بازرسي و تعميرات باشد .

كاربرد جرثقيل هاي امروزي

ماشين آلات امروزه در زندگي انسانها نقش بسزايي دارند و پيشرفت در صنايع و ساخت و ساز بدون ماشين آلات تقريبا غير ممكن است. اما اين نكته بايد درنظر گرفته شود كه بايد همواره ماشين در خدمت انسان باشد و نه انسان در خدمت ماشين.

 
زندگي روزمره انسانها بدون جرثقيل دچار اختلال خواهد شد و به نوعي وابسته به جرثقيل ميباشدمثال بارز آن را مي توان در آسانسورها يافت كه نمونه ايي از يك جرثقيل مي باشد كه زندگي مدرن امروزي به آن وابسته است در واقع جابه جا كردن اجسام سنگين فراتر از توانايي طبيعي انسانها مي باشد و انسانها با درخدمت گرفتن اين ماشين آلات چه در صنعت و چه در پروژه هاي عمراني از قبيل :سد سازي ، برج سازي ، پل سازي ……. توانسته اند بخش بزرگي از مشكلات جامعه بشري را با اين ماشين آلات حل كنند لذا اين جرثقيل ها با توجه به كارايي و مكانهاي مورد استفاده و قابليت هايي كه دارند داراي انواع مختلفي هستند.

انواع جرثقيل و كاربرد آن

جرثقيل برجي (تاور كرين):

اين نوع جرثقيل معمولاً در ساختمان‌هاي مرتفع مورد استفاده قرار مي‌گيرد و به سه صورت بر روي زمين نصب مي‌شود.

 
اين گونه جرثقيلها با توسعه تكنولوژي و رويكرد شهرها براي ساخت سازه هاي بلند مرتبه رونق يافته و امروزه در سراسر نقاط جهان به خصوص در ساختمان آسمانخراشها به كار مي رود.

 
 به خاطر شعاع عمل وسيع و ارتفاع بسيار زياد اين نوع جرثقيلها بر روي بناي در حال ساختمان تكيه مي كنند و با پيشرفت ارتفاع ساختمان بالا مي روند.

 
تاور كرين

جرثقيل‌هاي موبايل (ماشيني):جرثقيل‌هاي موبايل (ماشيني): جرثقيل موبايل، جرثقيلي است كه داراي بازويي است كه مي تواند حركت كند و حركت جرثقيل بدون مسير مشخص، مي باشد و باربرداري جرثقيل بر اساس مركز ثقل و پايداري آن مي باشد.

جرثقيل‌هاي موبايل (ماشيني): بر روي زمين به دو صورت ثابت (نصب جك) و كارگاهي (متحرك با بار) عمل مي‌كند.

جرثقيل‌هاي موبايل

جرثقيل‌هاي سقفي:

جرثقيل‌هاي سقفي: سازه اي است كه به مرور زمان توسعه يافته و امروزه در انواع مختلفي عرضه و استفاده مي شود و ابزاري است جهت جابجايي و حمل اجسام سنگين در صنعت استفاده مي شود و شامل اجزاي از تيرآهن ، يك عدد قلاب و يك عدد كابل براي حمل كه به تيرآهن وصل مي شود. كه از اين قلاب براي بلند كردن اجسام استفاده مي شود. و براي محيط هاي سرپوشيده مانند سالن ها ، كارخانه ها و … استفاده مي شود .
موارد كاربرد: در سالن‌هاي صنعتي و توليدي يا ساير خطوط (انبار، تعمير و …) در ارتفاع بر روي خطوط باربر كناري قبل نصب هستند. عموماً به دو شكل جرثقيل سقفي تك پل و جفت پل مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

جرثقيل‌ سقفي

جرثقيل دروازه‌اي:جرثقيل دروازه‌اي: اين نوع جرثقيل‌ها به دو صورت

دروازه‌اي و نيم دروازه‌اي قابل استفاده هستند.

جرثقيل دروازه‌اي جهت جابجايي بار در محيط‌ هاي باز و در داخل سالن‌ها كاربرد دارند. جرثقيل دروازه‌اي قابليت نصب بالابرهاي سيم بكسلي تك و دو پل در گروه‌هاي كاري مختلف را دارا مي‌باشد.


 
جرثقيل بازويي:

انواع جرثقيل بازوييجرثقيل بازويي: جرثقيل‌هاي بازويي به دو صورت بازويي (ديواري) يا ستوني بازويي قابل استفاده در صنايع هستند.

موارد كاربرد : خطوط مونتاژ، انبارها، ايستگاه هاي ماشين آلات و ..

جرثقيل بازويي

جرثقيل‌هاي آويز:جرثقيل‌هاي آويز: اين جرثقيل‌ها درسالن‌ها و مكانهاي با محدوديت ارتفاع و خطوط مونتاژ سري (خودروسازي و…) در ظرفيت تا ۵ تن قابل استفاده‌اند.

تاريخچه جرثقيل‌ها

جرثقيل‌هاي اوليه كه حدود ۴۰۰۰ سال پيش و در تمدن مصر باستان براي جابه‌جايي آب مورد استفاده قرار مي‌گرفتند به شادوف بودند.

نحوه كار شادوف به اين صورت بود كه براي تعادل در يك طرف، وزنهٔ تعادلي و در انتهاي ديگر بازوي گردان كه آب يا كالا را جابه‌جا مي‌كردند قرار داشته‌است.

قسمت‌هاي تشكيل دهنده اين دستگاه چوبي عبارت بودند از:

يك تكيه گاه افقيدو تكيه گاه عمودييك بازوي گرداناستفاده از نمونه‌هاي اوليه جرثقيل در ساير ملل نيز شايع بوده‌است.

به عنوان مثال شواهد باستان شناسان بيانگر اين مطلب است كه شش قرن پيش از ميلاد مسيح يونانيان از وسايلي چوبي براي حمل وسايل سنگين استفاده مي‌كردند.

رومي‌ها نيز در ساختار جراثقال يوناني‌ها تغييراتي ايجاد نموداند و از آن در ساخت و ساز استفاده مي‌كردند. جرثقيلهايي كه روميان از آن استفاده مي‌كردند به ترِدويل ‏(en)‏ معروف است.
در قرن شانزدهم ميلادي براي افزايش طول باربرداري جرثقيل، قسمت بازوي متحرك به قسمت بالابرنده يا بازوي اصلياضافه شد.

با انقلاب صنعتي استفاده از جرثقيل‌ها براي حمل بار در بنادر رونق گرفت. در سال ۱۸۳۸ ويليام آرمسترانگ كارخانه دار و تاجر انگليسي جرثقيلي ساخت كه با قدرت آب كار مي‌كرد. يكي از جرثقيل‌هاي او توسط نيروي دريايي ايتاليا در سال ۱۸۸۳ مورد استفاده قرار گرفت. اين دستگاه تا اواسط دهه ۱۹۵۰ براي فعاليت‌هاي گوناگون استفاده مي‌شد و هنوز با گذشت چندين دهه در شهر ونيز ايستاده‌است.

فعاليت اصلي جرثقيل، باربرداري و جابه‌جايي بار به صورت معلق در هوا به وسيله قلاب يا ساير تجهيزات مشابه است.جرثقيل سيار، جرثقيلي است كه مجهز به دكل يا بوم (و يا تجهيزات بوم برجي) بوده و قابليت راهپيمايي، بارگيري و تخليه را بدون استفاده از مسير ويژه يا تكيه گاهي براي پايداري خود دارا است.
شكستن دكل يك تاوركرين در اثر بلند كردن بار خارج از ظرفيتكاربرد جرثقيل در پروژه‌هاي عمرانيكاربرد جرثقيل‌ها در پروژه‌هاي عمراني عموماََ عبارت است از:
بتن ريزي به ويژه در سازه‌هاي بلند مرتبهاستفاده به عنوان بالابرتخليه و بارگيري مصالح و لوازمكمك به اجراي اسكلت بتنيبرپا نمودن اسكات فلزيانواع جرثقيل در اكثر پروژه‌هاي عمراني جرثقيل برجي يا تاور كرين بيشترين استفاده را دارد.

جرثقيل‌هاي مرسوم امروزي عبارت‌اند از:

جرثقيل برجي يا تاوركرِين -

معمولاً در ساختمان‌هاي مرتفع مورد استفاده قرار مي‌گيرد و به سه صورت بر روي زمين نصب مي‌شود.جرثقيل سيار - به دو صورت ثابت با نصب جك (كفي يا بدون كفي، خودروبر و غيره) يا سيار كارگاهي (با بار) عمل مي‌كند.

جرثقيل سقفي -

در سالن‌هاي صنعتي، توليدي يا ساير خطوط (انبار، تعمير و غيره) در ارتفاع بر روي خطوط باربر كناري قابل نصب است و عموماً به دو شكل جرثقيل سقفي تك پل و جفت پل مورد استفاده قرار مي‌گيرد

.جرثقيل شناور

جرثقيل دروازه‌اي -

به دو صورت دروازه‌اي و نيم دروازه‌اي قابل استفاده است.

جرثقيل بازويي -

به دو صورت بازويي (ديواري) يا ستوني بازويي قابل استفاده در صنايع است.

جرثقيل آويز - درسالن‌ها و مكانهاي با محدوديت ارتفاع و خطوط مونتاژ سري (خودروسازي و…) در ظرفيت تا ۵ تن قابل استفاده است.

جرثقيل خاص - به‌صورت تركيبي از گروه‌هاي قبلي استفاده مي‌شود و در موارد استفاده خاص مانند پشته كردن و غيره كاربرد دارد.طناب جرثقيلبه منظور بلند نمودن بار در كارگاه‌ها، بسته به نوع فعالت از طناب‌هايي با جنس‌هاي گوناگون استفاده مي‌شود:
زنجير ساخته شده از آلياژ فولاديطناب سيمينايلونپلي استرالياف مصنوعيطناب فيبري طبيعي و مصنوعي